Ik keek eens een docu over familiebedrijven waar een Friese paardenfokker – ver in de 80 – gevraagd werd hoe hij zijn familiebedrijf tot een internationaal bedrijf had weten te bouwen. De man keek de journalist vorsend aan en zwaaide met zijn arm naar een tekst op de muur van zijn bedrijf. In onvervalst dialect zei hij: ‘De hận oan’e ploech en de blik foarút’ (de hand aan de ploeg en de blik vooruit). Prachtig, ik zeg het regelmatig tegen mijzelf, als het weer eens tegenzit.

Frustrerend langzaam gewichtsverlies

Het zit jou ook vast weleens tegen. In een traject naar gewichtsverlies misschien? Als de kilo’s er  veel langzamer afgaan dan je zou willen? De dieetgoeroe’s laten ons geloven dat ‘snel slank’ een makkelijke realiteit is bij afvallen. Zie je de beloften ook langskomen op de sociale media? Het zijn weer de topmaanden  voor slankshakes en magische poeders.

‘Zo val je snel af’

‘In 28 dagen van je buikvet af’

‘Snel slank met deze detox’

De rode lijn in dit soort berichten over gewichtsverlies is ‘snel slank’. Precies de woorden die je wilt horen als je worstelt met overgewicht. Je wilt afvallen en zo snel mogelijk. Zodat je het leuke jurkje kunt dragen waar je nu niet in past. Of gewoon omdat je er last van hebt en je lichaam je in de weg zit. Logisch toch?

Ieder pondje gaat door het mondje?

Is snel slank ook blijvend slank? En wat is slank? Een ideaalplaatje of bereikbare realiteit? Geloof mij, als het om het ideale plaatje zou gaan was ik niet aan het leefstijlvak begonnen. Sterker nog, ik maak mij druk om de vooroordelen over overgewicht. Want als er iets duidelijk is uit onderzoeken naar overgewicht, is dat het complexer is dan je ooit kunt bedenken. Het is niet zo simpel als ieder pondje gaat door het mondje. Tuurlijk, vaak is dit één van de oorzaken, maar soms ook helemaal niet. Dan spelen er andere factoren een rol zoals medicijngebruik, hevige stress, slaapproblematiek of erfelijke hormonale factoren. En in geen één van die situaties kom je er met een shake of een poeder van af.

Ik ben juíst leefstijlcoach geworden omdat ik geloof in de kracht van een gezonde leefstijl met een integrale leefstijlaanpak. Omdat het bewezen is dat een gezonder leven werkt voor een gezonder gewicht én een gezonde binnenkant. En dat laatste zíe je aan de buitenkant. Je huid straalt, je ogen schitteren, je bewegingen zijn soepel en je hebt weer energie om doelen te stellen. Hoe heerlijk is dat!

Gewichtsverlies gaat niet over snel maar over hoe

Ik zie het vaak: zo teleurgesteld en gefrustreerd als er ‘maar’ een onsje af is in plaats van de gedroomde kilo. En ik snáp het, je wilt resultaat. Je wilt die beloning. Alleen lieve mensen, juist het langzame afvallen is je beloning. Je kunt je lichaam geen groter plezier doen. Of liever gezegd, je brein. Want blijvend gewichtsverlies gaat niet over snel maar over hoe.

Val je snel af? Dan gaat je brein (de hypothalamus om precies te zijn) in de overlevingsstand, het wil hamsteren. Je krijgt honger. Je wilt vet, zoet en zout. Je móet iets hebben. De strijd, zoals afvallen vaak wordt ervaren, is begonnen. Met open vizier en tot de tanden toe bewapend ga je in de aanval. Je zet alles op alles. Zó vermoeiend, hoe lang houd je dit vol?

Diëten: een uitstekend recept voor gewichtstoename

Je strijdt en je strijdt met strenge diëten en schema’s en de kilo’s vliegen eraf. Je wilt nooit meer terug naar je oude gewicht en geniet van de succesvolle uitkomst op je weegschaal. Totdat je focus verslapt want je verliest je baan of je hebt last van die familieruzie. En ongemerkt kruipen de kilo’s erbij want je hebt je wapens even opzij gelegd. Je kan nu eenmaal niet alles. En voor je het weet ben je zwaarder dan ooit. Met als bonus het jojo-effect: een lagere verbranding die ervoor zorgt dat je minder kunt eten dan je buurvrouw. Tel daarbij op dat je hongerhormoon toeneemt, dus meer trek, en je verzadigingshormoon afneemt  en je begrijpt het.  Een (crash)dieet met snel resultaat is een uitstekend recept voor gewichtstoename.

Ga undercover!

Kleine stappen zetten naar een gezondere leefstijl kun je meer zien als een undercover actie. Je bent wel degelijk bezig met je acties. Je draait aan je leefstijlknoppen en denkt er zorgvuldig over na wat je gaat doen. Alleen, rustig aan, je wilt niet betrapt worden. Je hebt alle tijd, dit is niet voor even maar voor het leven. Stap voor stap werk je toe naar de ontknoping. Je lichaam heeft het nauwelijks door en werkt zelfs met je mee. Zonder in de gaten te hebben dat er uiteindelijk een plottwist zal komen, je blijvende gewichtsverlies op de lange termijn.

Hoe doe jij het?

Vertel eens? Hoe doe jij het? Ben je tot de tanden toe bewapend met laagcalorische eetlijsten, supersonische beweegschema’s die je nooit ga volhouden of slankheidsgerichte retoriek als “nee dank je ik ben aan het lijnen”? Intussen nippend aan een caloriearme, suikervrije ketonenmilkshake? Of werk je met kleine verbeterstappen in leefstijl naar een gezonder gewicht?

Hoe je die stappen zet? Het begint met je bewustwording, met het besluit: ‘ik zet de knop om, ik ga ervoor’. Start met de reflectievraag:

“Hoe zou het gedrag van een gezond iemand er uitzien op het gebied van bewegen, slapen, ontspannen of eten?”

• Bekijk je eetpatroon; waar ben je aan het voeden en waar aan het vullen? Doe een eetwissel.
• Bekijk je beweegpatroon; waar en wanneer kun jij je leven beweeglijker maken?
• Als je denkt aan rust, reinheid en regelmaat. Op welk van deze gebieden is er winst te halen?

Stap voor stap

Voor alle nieuwe acties geldt: Wat is een eenvoudige eerste concrete kleine stap die je dichter bij een gezondere leefstijl brengt? Organiseer het succes van dit nieuwe stapje door goede voorbereiding en door het toe te voegen aan een bestaand patroon in je huidige leefstijl. Herhaling, herhaling, herhaling (helaas er is geen magisch getal hiervoor) plus een directe beloning (geef jezelf een compliment) zijn key voor het succesvol inslijten van nieuw gewenst gedrag.

En wat is dan een gezond gewichtsverlies? Experts noemen 200 gram maximaal per week als meer dan voldoende voor een lange termijn resultaat van gewichtsverlies waar je uit het jojo-effect blijft. Dat is als je het optelt toch maar even 10 kg per jaar. Niet voor even maar voor het leven!

Gewoon doorgaan dus: ‘De hận oan’e ploech en de blik foarút’

Tot snel!

Bertina van Dolder
Jouw leefstijlcoach in Gouda

PS. Misschien denk je nu ‘ viel ik maar 200 gram per week af, dan hing ik de vlag uit. Ik val geen gram af wat ik ook doe.’ Het jojo-effect kan flink roet in het eten gooien met een trage stofwisseling. Toch is er vaker sprake van een onderschatting van de ongezonde voedingskeuzes en een overschatting van het dagelijks bewegen.